الکترود جوشکاری

الکترود جوشکاری چه کاربردی دارد؟

الکترود جوشکاری مفتولی است که در حین جوشکاری، جریان برق از آن عبور کرده، و با ذوب شدن آن، فاصله بین دو قطعه فلزی پر می شود. سطح این مفتول فلزی، با لایه ای به نام فلاکس پوشیده شده است. فلاکسی که دور مفتول پیچیده شده، از یک سو از این فلز، در برابر زنگ زدگی، از زمان تولید تا مصرف جلوگیری می کند.

از سوی دیگر، با شروع عملیات جوشکاری، با ایجاد گاز مناسب، یک لایه پوششی را ایجاد نموده تا در نقطه جوش، بهترین اتصال صورت گیرد. با توجه به حساسیت این محصول و نقش آن در فرآیند عملیات جوشکاری، الکترود جوشکاری تحت نظارت مهندسین مواد و کارشناسان شیمی، در کارخانه های پیشرفته تولید می گردد.

از سیم جوش، می توان برای جوشکاری قطعات فلزی سبک تا سنگین، با جنس های گوناگون و در وضعیت های جوی متفاوت استفاده کرد. لذا انتخاب بهترین الکترود، با توجه به وضعیت کارگاه، نوع فلزات، محل انجام پروژه و … نیاز به دانش علمی و تجربی بالایی دارد. اهمیت فرایند جوش و عملیات آن، تا حدی است که به ایجاد یک رشته تخصصی، در رشته مهندسی مواد، با این موضوع گردیده است.

الکترود جوشکاری انواع مختلفی دارد. می توان انواع الکترود را بر اساس مشخصه های مختلف، دسته بندی کرد. مثلاً بر اساس نوع پوشش، ضخامت پوشش، ضخامت مفتول و جنس آن.

پوشش سیم جوش، می تواند در یکی از 5 دسته زیر قرار گیرد:

• سلولزی : در فلاکس این الکترود ها، مواد سلولزی استفاده شده است، به همین علت امکان فاسد شدن آن وجود دارد. لذا جعبه های نگهداری این الکترود ها، باید ضد آب باشد. از این الکترود ها، بیشتر برای جوشکاری سرازیر استفاده می شود.
• قلیایی : کربنات کلسیم و فلورید کلسیم دو ماده مهم استفاده شده در پوشش این الکترود ها هستند. این الکترود ها، به الکترود کم هیدروژن نیز معروف اند. استفاده از این الکترود ها برای جوشکاری صفحات ضخیم فولادی یا قطعات حساس فولادی رایج است.
• اسیدی : عناصر مانند منگنز یا سیلیکات آهن، این پوشش را شکل می دهند. از الکترود با پوشش اسیدی برای جوشکاری سطحی با دقت پایین استفاده می شود.
• روتیلی : اکسید تیتانیوم، ماده اصلی تشکیل دهنده پوشش رتیلی است. این ماده با ایجاد قوس پایدار، امکان جوشکاری در حالات مختلف را فراهم می کند.
• اکسیدی : این فلاکس، اغلب از اکسید آهن تشکیل شده و از قدرت نفوذ کمی برخوردار است.

نکته قابل توجه در انتخاب الکترود جوشکاری، انتخاب آن متناسب با محلی است که می خواهیم عملیات جوشکاری را در آنجا انجام دهیم. با انتخاب الکترود صحیح، سرباره کافی در محل جوش ایجاد و اتصال دو قطعه به بهترین شکل صورت می پذیرد.

الکترود جوشکاری معمولاً با استفاده از سیستم نامگذاری جامعه جوشکاران آمریکا یا AWS که یک استاندارد نامگذاری بین المللی است، کدگذاری می شود. در این روش، ابتدا حرف E به معنای الکترود و سپس یک کد چهار یا پنج رقمی قرار گرفته که مبین ویژگی های الکترود است قرار می گیرد. رقم اول از سمت چپ که معمولاً دو رقمی است نشان دهنده استحکام کششی جوش حاصل از الکترود است. رقم دوم نشان دهنده حالتی که می توان به وسیله این الکترود جوشکاری انجام داد را نشان می دهد.  و عدد آخر نیز، نوع پوشش الکترود را نشان می دهد.

با توجه به اهمیت عدد آخر در انتخاب الکترود صحیح، توجه به این عدد بسیار مهم است. اگر این عدد 0 باشد به معنای آن است که پوشش الکترود، از نوع پر سلولز و دارای کربنات سدیم است. اگر این عدد، 1 بود، یعنی پوشش سلولزی و دارای کربنات پتاسیم است.

عدد 2 یعنی فلاکس الکترود، از تیتان و کربنات سدیم تشکیل شده است. اگر عدد آخر این کد 3 باشد، یعنی الکترود پتاسیم دار است. عدد 4 نشان دهنده وجود پودر آهن در روکش است. عدد 5 به وجود سدیم در روکش مفتول و عدد 6 نیز به پوشش هیدروژنه پتاسیمی اشاره دارد. عدد 7 در این کد، نشان دهنده روکش با اکسید آهن است. عدد 8 روکش کم هیدروژن پتاسیم دارا نشان می دهد و عدد 9 نیز برای فلاکس های روتیلی دارای اکسید آهن و پتاسیم کاربرد دارد. با توجه به تفاوت ویژگی های این الکترود ها، لازم است در موقعیت های مختلف جوشکاری، الکترود با کد مناسب انتخاب شود.

الکترود جوشکاری یکی از مواد مصرفی پر کاربرد در صنعت است، که به وفور در کارگاه های تولیدی، ساختمان سازی، ساخت قطعات فلزی کارخانجات و پالایشگاه ها و … کاربرد دارد. انتخاب صحیح این قطعه، به انجام یک جوش با کیفیت و در نتیجه تولید یک قطعه صنعتی خوب کمک شایانی می کند. لذا خرید سیم جوش اصل، از مراکز معتبر، همواره یکی از اقدامات توصیه شده است. شرکت های مختلفی در ایران  و خارج از کشور به تولید این محصول می پردازند. هنگام خرید الکترود، حتماً اعتبار تولید کننده را در نظر بگیرید. همچنین تاریخ تولید سیم جوش و کیفیت بسته بندی الکترود بسیار مهم است. تا جایی که اگر پوشش برخی از الکترود ها از جمله انواع سلولزی با رطوبت تماس پیدا کند، کیفیت خود را از دست می دهد.